Hao hụt là điều khó tránh khỏi, nhưng không có nghĩa là không thể giảm thiểu. Trước tiên, cần tìm hiểu những nguyên nhân phổ biến khiến vàng “bốc hơi” trong quá trình chế tác:
Hao hụt vật lý
Hao hụt vật lý xảy ra chủ yếu trong quá trình cắt, mài, đánh bóng và gọt giũa. Trong mỗi công đoạn này, một lượng nhỏ vàng có thể rơi ra dưới dạng bụi, mạt hoặc vụn vàng. Tuy con số có vẻ nhỏ, nhưng khi tích lũy qua thời gian, tổng hao hụt có thể lên đến vài phần trăm so với tổng lượng vàng ban đầu. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất mà bất kỳ xưởng chế tác nào cũng phải đối mặt.
Hao hụt hóa học
Trong lúc nung chảy, vàng có thể bốc hơi nhẹ do tác dụng với không khí hoặc lẫn tạp chất. Nếu sử dụng lò nung không kiểm soát tốt nhiệt độ, tỉ lệ mất mát sẽ càng cao. Nhiều thợ mới vào nghề không biết, chỉ cần quá tay vài độ nhiệt thôi là lượng vàng mất đi có thể lên tới 2–5% rồi đấy.
Hao hụt do kỹ thuật và tay nghề
Tay nghề của người thợ quyết định rất lớn đến tỷ lệ hao hụt. Nếu kỹ thuật chế tác không vững, sai sót trong quá trình cắt gọt, hàn gắn hoặc đánh bóng có thể làm hư sản phẩm, buộc phải đúc lại từ đầu. Ngoài ra, việc không nắm chắc quy trình làm việc cũng dẫn đến việc sử dụng vàng không hợp lý, gây lãng phí.
Làm sao để tránh hao hụt vàng khi chế tác?
Vậy làm sao để tránh hao hụt vàng khi chế tác và giữ vàng lại nhiều nhất có thể.
Nâng cao tay nghề và kỹ thuật chế tác
Hãy bắt đầu từ chính bản thân người thợ. Một người có kỹ thuật tốt sẽ biết cắt ở đâu cho gọn, mài như thế nào để giữ lại nhiều vàng, và làm sao để tránh làm hỏng phôi vàng. Bạn có thể bắt đầu với việc học từ những người thợ giàu kinh nghiệm, hoặc tham gia khóa học chế tác chuyên nghiệp.
Sử dụng công cụ và thiết bị chuyên dụng
Trang bị công cụ chuyên dụng và hiện đại là yếu tố quan trọng để hạn chế lãng phí. Những chiếc bàn làm việc có khe hứng bụi vàng, máy hút bụi vàng công suất nhỏ, hoặc lò nung có thể điều chỉnh nhiệt độ chính xác sẽ góp phần giảm lượng vàng thất thoát xuống mức thấp nhất. Đầu tư thiết bị một lần nhưng giúp tiết kiệm vàng liên tục về lâu dài.
Quản lý và kiểm soát nguyên liệu
Trước khi chế tác, bạn cần cân đo vàng chính xác. Sau khi xong, cũng cần kiểm tra kỹ thành phẩm và lượng vàng còn lại. Nhiều cơ sở còn lưu hồ sơ riêng cho mỗi đơn hàng: nhập bao nhiêu, xuất bao nhiêu, chênh lệch bao nhiêu – giúp theo dõi sát sao từng chút vàng. Đây không chỉ là chuyện “ghi sổ”, mà còn là cách giúp bạn kiểm soát lợi nhuận một cách rõ ràng nhất.
Áp dụng quy trình làm việc chuẩn hóa
Chuẩn hóa quy trình làm việc giúp từng công đoạn diễn ra một cách chính xác, nhất quán và ít sai sót hơn. Quy trình càng rõ ràng – từ tiếp nhận nguyên liệu, đúc phôi, chế tác, đánh bóng đến hoàn thiện – càng giúp kiểm soát tốt lượng vàng sử dụng, đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí sản xuất.
